ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

«Οι μετανάστες ξανά στο προσκήνιο»

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων διοργανώνει μία ενδιαφέρουσα συζήτηση με θέμα «Οι μετανάστες ξανά στο προσκήνιο» στις 12 το μεσημέρι συζήτηση στο New York College (Αμαλίας 38).

Στην εκδήλωση θα μιλήσουν ο Ανδρέας Τάκης, ο Άγγελος Συρίγος, ο Κωστής Παπαϊωάννου, Βασίλης Παπαδόπουλος, Λευτέρης Παπαγιαννάκης και θα συντονίσει η Μαριλένα Κατσίμη.  Μετά τη συζήτηση θα ακολουθήσει πολιτιστικό πρόγραμμα από μεταναστευτικές κοινότητες.

Το φόρουμ σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι «το εκάστοτε αρμόδιο Υπουργείο ασχολείται με κάθε ομάδα ξεχωριστά με αποτέλεσμα και οι πρόσφυγες και οι μετανάστες να εγκλωβίζονται σε μια πολιτική που δεν έχει πρόβλεψη για πολιτικές ένταξης και για τους Πρόσφυγες και για τους Μετανάστες. Ενώ η κατάσταση των Προσφύγων φαίνεται πως είναι γνωστή στο πανελλήνιο, ό,τι αφορά τα θέματα των Μεταναστών δεν είναι»

Σήμερα στην Ελλάδα:

► Η μεγάλη πλειονότητα των πάνω από 587.000 μεταναστών που καταγράφονται επισήμως από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών (τώρα υπουργείο Μετανάστευσης) κατέχουν νόμιμο τίτλο διαμονής για πάνω από 10 χρόνια.

► Οι πιο αυστηροί νόμοι στην Ευρώπη για πολιτογράφηση των αλλοδαπών δίνουν δικαίωμα στους πολίτες τρίτων χωρών να διεκδικήσουν την απόκτηση της ιθαγένειας του τόπου που διαμένουν μετά από 10 χρόνια.

► Από τους 577.359 νόμιμους μετανάστες από περίπου 150 διαφορετικά κράτη προέλευσης που καταγράφηκαν στις 30 Νοεμβρίου του 2016 οι 5 πολυπληθέστερες κοινότητες μεταναστών είναι: Αλβανία 401.402, Ουκρανία 19.850, Γεωργία 19.196, Πακιστάν 16.964 και Ρωσία 15.207 

► 210.167 μετανάστες κατέχουν «ασφαλείς» άδειες διαμονής, μακράς διάρκειας. Από αυτούς μόνο 18.500 έχουν υπαχθεί στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος που παρέχει αυξημένη προστασία, δυνατότητα εργασίας σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ και ίση μεταχείριση με τους πολίτες της ΕΕ. 

► 71. 665 πολίτες τρίτων χωρών αδειοδοτούνται στη χώρα λόγω του συγγενικού τους δεσμού με Έλληνες ή Ευρωπαίους πολίτες.

► Περίπου 100.000 μετανάστες κατέχουν επισφαλή τύπο άδειας διαμονής. Από αυτούς οι 25.000 κατέχουν άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους. Μεγάλο μέρος ανήκει στην κατηγορία αυτών που είχαν απολέσει το δικαίωμα νόμιμης διαμονής το προηγούμενο χρονικό διάστημα και πλέον τους δίνεται από το νόμο «δεύτερη ευκαιρία» για τη νομιμοποίηση τους αν υποβάλουν αίτηση στις αποκεντρωμένες διοικήσεις. Οι μετανάστες που δεν κατείχαν ποτέ άδεια διαμονής υποβάλουν την σχετική αίτηση στο Υπουργείο Μετανάστευσης (πρώην ΥΠΕΣ) με τις γνωστές διαχρονικές καθυστερήσεις. Για την ανανέωση της άδειας για εξαρτημένη εργασία, από την ψήφιση του Κώδικα Μετανάστευσης, απαιτείται πλέον μόνο η ύπαρξη βιβλιαρίου υγείας (50 ένσημα).

► Ενδιαφέρον έχει η ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού των μεταναστών. 131.000 περίπου είναι ανήλικοι. Μεγάλο μέρος από αυτούς έχει το δικαίωμα για την απόκτηση της άδειας διαμονής δεύτερης γενιάς όταν ενηλικιωθεί. Επίσης έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια πριν και μετά την ενηλικίωση τους. 

► Ένα ζήτημα που δεν έχει απασχολήσει ιδιαίτερα μέχρι σήμερα είναι η «γήρανση» του μεταναστευτικού πληθυσμού. Ήδη περίπου 33.000 έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 60 ετών ενώ 77.868 είναι μεταξύ 50-59 ετών. Προφανώς μεγάλο μέρος αυτών είναι γονείς παιδιών δεύτερης γενιάς.

Τα ζητήματα που χρήζουν άμεσης προσοχής:

Ιθαγένεια - Δεύτερη Γενιά

Όταν σε μια χώρα ο μεταναστευτικός πληθυσμός λογίζεται μόνο ως «εργατικό δυναμικό» οι ανήλικοι βρίσκονται εκτός συζήτησης. Έτσι λοιπόν για πολλά χρόνια τα παιδιά των μεταναστών απολάμβαναν μια σχετική ασφάλεια μέχρι την ενηλικίωση τους. Είχαν άδεια ως προστατευόμενα μέλη οικογένειας. Ακόμη και χωρίς άδεια διαμονής υπήρχε προστατευτικό περιβάλλον εντός της εκπαίδευσης. Από εκεί και έπειτα όμως δεν είχαν επιλογές. Στα 18 τους γίνονταν από παιδιά «μετανάστες».

Η μισθωτή -ασφαλισμένη εργασία ήταν η μοναδική τους επιλογή για να συνεχίσουν να ζουν νόμιμα στη χώρα. Ακόμη και αν κατάφερναν να σπουδάσουν σε ΑΕΙ ή ΤΕΙ η άδεια διαμονής τους ήταν φτιαγμένη λες και μόλις ήρθαν στην Ελλάδα για σπουδές. Η πολιτεία κατάλαβε το λάθος των μέχρι τότε ακολουθούμενων πολιτικών μόλις το 2009 όταν άρχισε να συζητείται ο νέος νόμος για την ιθαγένεια.

Παρά το αυτονόητο της περίπτωσης της δεύτερης γενιάς η ψήφιση του νόμου 3838/10 προκάλεσε πολιτικές συγκρούσεις στη χώρα που οδήγησαν στην αμφιλεγόμενη απόφαση του ΣτΕ που έκρινε τις διατάξεις που αφορούσαν την δεύτερη γενιά αντισυνταγματικές τον Φεβρουάριο του 2013. Από τότε και μέχρι την ψήφιση του νόμου 4332/15 η συζήτηση παρέμεινε ανοικτή. Στο μεσοδιάστημα όσα παιδιά δεν είχαν καταφέρει να υπαχθούν στις διατάξεις του 3838/10 έζησαν ακόμη μια κατάσταση limbo με μοναδική προστασία τη δυνατότητα για υπαγωγή στην κατηγορία των ανθρωπιστικών λόγων εφόσον είχαν γεννηθεί ή φοιτήσει για 6 χρόνια στην ελληνική εκπαίδευση (νόμος 3907/11).

Το 2014 για πρώτη φορά η μεταναστευτική νομοθεσία αντιμετώπισε συνολικά την κατηγορία των παιδιών που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα. Παρά την κριτική που υπήρξε κατά τη συζήτηση του Κώδικα μετανάστευσης τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν το ορθόν της επιλογής για τη δημιουργία ενός νέου τύπου άδειας διαμονής που λειτουργεί στην πράξη ως μεταβατική για όσους και όσες επιθυμούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια.

Σήμερα από τους 36.185 νέους και νέες που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 19-24 ετών οι 24.399 έχουν «σταθερές» άδειες διαμονής και από αυτούς οι 23.594 κατέχουν την άδεια διαμονής δεύτερης γενιάς. Η νομοθεσία πλέον δίνει το δικαίωμα στους νέους και νέες να ελπίζουν. Όμως ο χρόνος συνεχίζει να χάνεται σε μια γραφειοκρατία που καθυστερεί τις αυτονόητες αποφάσεις.

Πολλές φορές η πολιτική ηγεσία και η διοίκηση δεν ευθύνονται για τις καθυστερήσεις που προκύπτουν. Έχουν όμως απόλυτη ευθύνη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που οδηγούν στις καθυστερήσεις. Στην περίπτωση μας η λύση είναι πολύ απλή. Η ελληνική πολιτεία μπορεί να διαπιστώσει πολύ εύκολα ποιος/α ανήκει στις επωφελούμενες κατηγορίες του νόμου 4332/15.

Όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για την απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας στους δικαιούχους είναι ήδη διαθέσιμα σε υπηρεσίες του ελληνικού κράτους σε προσβάσιμη ψηφιακή μορφή. Υπό μια έννοια το ελληνικό κράτος μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων και με ακρίβεια ποιοι είναι οι δικαιούχοι και να περιμένει απλώς την δική τους έκφραση ενδιαφέροντος για να ολοκληρώσει μια πολύ απλή διαδικασία. 

Καθυστερήσεις στην έκδοση Αδειών διαμονής, διαδικασίας ασύλου

Ο χρόνος μπορεί να είναι ο χειρότερος εχθρός του μετανάστη και του πρόσφυγα. Κάθε φορά που ψηφίζεται ένας νόμος για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, κάθε φορά που ρυθμίζονται τα θέματα που μας αφορούν με υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα πολλοί νιώθουν ότι λύθηκαν τα προβλήματα. Αυτοί δεν μπορούν να καταλάβουν τι σημαίνει για έναν μετανάστη κι έναν πρόσφυγα η αναμονή της απόλαυσης των δικαιωμάτων τους.

 Συνηθίσαμε να ζούμε «μισές» ζωές και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν αφορά μόνο εμάς. Δεν αποδεχόμαστε την κατάσταση που ζούμε αλλά δεν έχουμε γνωρίσει κάποια άλλη. Την εποχή που οι άδειες διαμονής καθυστερούσαν να εκδοθούν ζούσαμε με ένα μόνιμο άγχος. Αυτό άλλαξε τα τελευταία χρόνια αλλά δεν μπορεί να θεωρείται τόσο μεγάλη επιτυχία ότι καταφέρνουμε, κάποιες φορές, το αυτονόητο. Με τον Κώδικα Μετανάστευσης και τη δεύτερη ευκαιρία που παρείχε ο νόμος 4332/15 νιώσαμε ικανοποίηση.

Η γραφειοκρατία έχει μειωθεί κατά πολύ και άνθρωποι που ατύχησαν μπορούν να ξαναρχίσουν την ζωή τους χωρίς τον φόβο της απέλασης. Η πρώτη γενιά μεταναστών έχασε πολλές ευκαιρίες και μαζί με αυτούς έχασε πολύτιμο πλούτο και η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Το να είσαι «ξένος» και μετανάστης στην Ελλάδα δεν ήταν ποτέ εύκολο. Όταν υπήρχαν δουλειές δεν είχαμε την προστασία από τους νόμους και τώρα που η νομοθεσία είναι λίγο πιο φιλική η οικονομική κρίση μας πλήττει περισσότερο από πολλές άλλες ομάδες του πληθυσμού.

Επιπλέον από επίσημα χείλη ακούμε ότι οι πρόσφυγες (μετανάστες τελευταία) είναι πρόβλημα και βάρος για τις περιοχές που ζουν (λες και ηθελημένα εγκαταστάθηκαν εκεί), για τα σχολεία και τη δημόσια υγεία. Η Ελλάδα της κρίσης δεν χωρά άλλους «μετανάστες» ακόμα κι αν το κόστος το πληρώνουν άλλοι. Έτσι οι πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε στρατόπεδα για να βγουν μόνο όσοι θα φύγουν από τη χώρα. Μεταξύ τους νέοι άνθρωποι που ζουν κάθε μέρα την ματαίωση, που χάνουν την ελπίδα, που νιώθουν κάθε μέρα και περισσότερο όλο και πιο αδύναμοι να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους. Χωρίς καν δικαίωμα εργασίας.

Μεταξύ τους και παιδιά που πηγαίνουν σχολείο μόνο στα δελτία τύπου των υπουργείων και στα στημένα ρεπορτάζ της φτηνής φιλανθρωπίας. Παιδιά που αντιμετωπίζονται ως κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αλλά τα αφήνουν να ζουν σε άθλιες υγειονομικές συνθήκες μέσα στους παγωμένους καταυλισμούς του αποκλεισμού. Όλα αυτά που ακούμε μας προσβάλουν.

Και τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Εμάς τους μετανάστες που έχουμε ενταχθεί με χίλιους κόπους και βάσανα στην κοινωνία, και στους πρόσφυγες βλέπουμε τους εαυτούς μας πριν πολλά χρόνια. Τότε που προσπαθούσαμε χωρίς καμία βοήθεια να σταθούμε στα πόδια μας και να ξεκινήσουμε τη νέα μας ζωή σε μια χώρα που έγινε η δεύτερη μας πατρίδα. Το νέο υπουργείο Μετανάστευσης ήταν δυστυχώς μια δυσάρεστη έκπληξη.

Καθώς η πολιτική του είναι προσανατολισμένη στη διαχείριση των ροών και όχι στα δικαιώματα των μεταναστών και την ένταξη τους, χωρίς καν την Διεύθυνση Ιθαγένειας. Παρόλα αυτά εμείς σήμερα, την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, αισθανόμαστε πιο δυνατοί, πιο ενωμένοι. Δεν είμαστε μόνο αριθμοί, χαρτιά και άδειες διαμονής. Διεκδικούμε να είμαστε ξανά στο προσκήνιο.

 

https://www.efsyn.gr/arthro/oi-metanastes-xana-sto-proskinio

σχόλια