ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Το «ταξίδι» των προσφύγων στην Ευρώπη μέσω Βαλκανίων
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Η Λέντσε (Ελένη) Ζντράφκιν ζει στο Βέλες της ΠΓΔΜ, μια πόλη με περίπου 45.000 κατοίκους, στην κοιλάδα του Βαρδάρη, όπως ονομάζουν οι γείτονές μας το τμήμα του Αξιού που διασχίζει το έδαφος της χώρας τους. Μπροστά στο σπίτι της, στην όχθη του ποταμού, βρίσκεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Σκοπίων-Βελιγραδίου. Η Λέντσε ήταν, έως ότου ανοίξει η (δυτικο)βαλκανική δίοδος των προσφυγικών ροών, «ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν», μια καθημερινή εικόνα μάλλον αδιάφορη και ανιαρή για τη νεαρή γυναίκα.
Εδώ και ενάμιση χρόνο τα μάτια της είναι στραμμένα στις ράγες, και η πόρτα του σπιτιού της νύχτα μέρα ανοιχτή για τους ταλαιπωρημένους από την πεζοπορία και τις κακουχίες πρόσφυγες που χρησιμοποιούν τη σιδηροδρομική γραμμή ως «πυξίδα» στη διαδρομή προς τη Δυτική Ευρώπη.
Η Ζντράφκιν έχει μετατρέψει το σπίτι της σε «στέκι ελπίδας» για τους χιλιάδες διερχόμενους από την κοιλάδα του Βαρδάρη πρόσφυγες, στους οποίους η σπουδαία αυτή γυναίκα προσφέρει φαγητό, λίγη ξεκούραση, ρούχα και στοιχειώδεις ιατρικές φροντίδες σε όσους, και δεν είναι λίγοι, την έχουν ανάγκη.
Όπως λέει η ίδια στην «Κ», «Στην αρχή έβλεπα ανθρώπους να βαδίζουν τις νύχτες πάνω στις ράγες, αλλά δεν καταλάβαινα τι γινόταν. Μετά, όταν έμαθα ότι πρόκειται για δυστυχισμένους πρόσφυγες πολέμου, κατέβαινα από το σπίτι και τους έδινα ό,τι είχα. Λίγο τσάι, νερό, κάποια σάντουιτς».
Η πληροφορία ότι στο Βέλες υπάρχει μια γυναίκα που θα τους βοηθήσει στο μακρύ και δύσκολο ταξίδι τους προς την Ευρώπη διέτρεξε ταχύτατα τα καραβάνια των προσφύγων που κατευθύνονται από την Ελλάδα προς την ΠΓΔΜ και τους αυτοσχέδιους καταυλισμούς στα δάση της Ειδομένης και των Ευζώνων στο Κιλκίς.
Με το που καταφέρουν να περάσουν στο έδαφος της ΠΓΔΜ, μερικοί από τους πρόσφυγες κινούνται στην άκρη του αυτοκινητόδρομου και άλλοι, οι περισσότεροι, βαδίζουν στη σιδηροδρομική γραμμή, η οποία διασχίζει απόκρημνες περιοχές και επικίνδυνες σήραγγες. Σε μία μόνο περίπτωση, κοντά στο Βέλες, σιδηροδρομική αμαξοστοιχία παρέσυρε και σκότωσε 19 ανθρώπους που περπατούσαν στις ράγες…
Καθώς η Λέντσε άρχισε να αποκτά τη φήμη της «μάνας των προσφύγων», ο αριθμός εκείνων που φτάνοντας στο Βέλες την αναζητούν ρωτώντας «πού είναι η Λέντσε;» εκτινάχθηκε, και το κουδούνι του σπιτιού της χτυπά ακόμα και αργά τη νύχτα. «Περνούν γύρω στα πενήντα με εκατό άτομα καθημερινά, τις νύχτες δεν κοιμάμαι για να μπορώ να τους βοηθήσω. Ετοιμάζω πακετάκια με φρούτα, κονσέρβες και λίγο νερό, ακόμα και βραστές πατάτες», αναφέρει. «Είναι απίστευτο να τους βλέπεις ξεθεωμένους και παγωμένους, με πληγές στα πόδια από το ατέλειωτο περπάτημα. Χαίρονται σαν μικρά παιδιά για δυο βραστές πατάτες. Με το που τους δίνω λίγο φαγητό, με ρωτούν πόσο κοστίζει…».
Καθώς έξω από το σπίτι της σχηματίζονται ουρές, αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από συμπολίτες της, ενώ το όνομά της έγινε γνωστό σε όλη τη χώρα προκαλώντας συγκίνηση, και κάποιες ΜΚΟ έσπευσαν να συνδράμουν την προσπάθειά της. «Το βραβείο μου είναι να μπορέσουν να φτάσουν στον προορισμό τους. Πολλοί, όταν εγκατασταθούν σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, μου τηλεφωνούν για να με ευχαριστήσουν…»
Οι πρόσφυγες χρησιμοποιούν την ΠΓΔΜ, αλλά και τη Σερβία στη συνέχεια ως ενδιάμεσους σταθμούς, και μάλιστα τα Σκόπια, σε μια προσπάθεια να τους διευκολύνουν να εγκαταλείψουν την επικράτειά τους, τους δίνουν το δικαίωμα τριήμερης ελεύθερης μετακίνησης.
Αν όμως η Λέντσε Ζντράφκιν είναι ο «Καλός Σαμαρείτης» για πολλούς πρόσφυγες, κάποιοι άλλοι τούς παρέχουν «βοήθεια» εξοικονομώντας χρήματα, όπως βεβαίως συμβαίνει και στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Σερβία. Εκτός από τους διακινητές που τους περνούν έναντι αδρής αμοιβής και τους παράνομους «ταξιτζήδες» που τους μεταφέρουν στα σύνορα με τη Σερβία, είναι και οι έμποροι… ποδηλάτων. Σε κάποια σημεία του διεθνούς αυτοκινητόδρομου των Σκοπίων συναντάει κανείς κιόσκια που, αντί για καρπούζια ή πεπόνια, πωλούν σε απίστευτα υψηλές τιμές… ποδήλατα στους πρόσφυγες για να διευκολυνθούν στη διαδρομή προς το Βελιγράδι και από εκεί στην Ουγγαρία.
Δεξαμενή των ροών η Τουρκία
Η Τουρκία παραμένει η μεγάλη δεξαμενή των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη με δύο εκατομμύρια Σύρους και Ιρακινούς εγκαταστημένους στις νότιες και νοτιοανατολικές περιοχές της. Καθώς δεν προβλέπεται τέλος των εμφυλίων συγκρούσεων στη Συρία και το Ιράκ, οι πρόσφυγες τείνουν να εξελιχθούν σε ανθρωπιστική πληγή αλλά και σε «πολιτική βόμβα» για τον Ερντογάν. Γι’ αυτό και οι τουρκικές αρχές κάνουν ό,τι μπορούν για να διευκολύνουν, διά της ανοχής, τη φυγή όσων μπορούν προς τα παράλια και την Ανατολική Θράκη και το πέρασμά τους στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. «Στραβά μάτια», όμως, κάνουν, όταν δεν μπορούν να αποτρέψουν την είσοδό τους, και οι υπόλοιπες χώρες της διαδρομής ώστε να τις εγκαταλείψουν οι πρόσφυγες το ταχύτερο δυνατό. Ελλάδα και Βουλγαρία έχουν ορθώσει ατσάλινους φράχτες στη στεριά με σχετικά ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η Σερβία έχει αναπτύξει ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, πλην όμως η μεθόριός της αποδεικνύεται «χάρτινο τείχος» για τα κυκλώματα, κι έτσι όσους καταφέρουν να περάσουν –και είναι ουκ ολίγοι– τους αφήνουν να συνεχίσουν για την Ουγγαρία, η οποία δέχεται και τη μεγαλύτερη πίεση, αφού εκεί καταλήγουν οι ροές του (δυτικο)βαλκανικού διαδρόμου. Η Βουδαπέστη σχεδιάζει και αυτή την ανέγερση τείχους μήκους 155 χιλιομέτρων, ενώ η κυβέρνηση Ορμπαν έχει να αντιμετωπίσει, εξαιτίας της αύξησης των προσφύγων, την ένταση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, από την οποία δείχνει να επωφελείται πολιτικά το ακροδεξιό κόμμα «Τζόμπικ».
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - Σταύρος Τζίμας
σχόλια
Πρέπει να είστε μέλος για να αναρτήσετε σχόλια. - Συνδεθείτε εδώ