ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Τ. Τσαρδάκας: «Είναι πολύ εύκολο να βρεθούμε σε αδύναμη θέση»

Ο ΑΓΩΝ ΜΟΥ - ΣΕΒΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του «Κάτω απ’ τα αστέρια», ο Τηλέμαχος Τσαρδάκας επιστρέφει στην πόλη των Ιωαννίνων με τη νέα του δουλειά «Πάσπαργος». Μια παράσταση, η οποία βασίζεται σε κείμενα και αληθινές μαρτυρίες, που προσπαθούν να φωτίσουν την ανθρώπινη εμπειρία του προσφυγικού ταξιδιού.Σέβη Ευθυμίου17/05/2019

Ο Τηλέμαχος Τσαρδάκας αποκαλύπτει τι σημαίνει για τον ίδιο «Πάσπαργος», πώς πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με το «προσφυγικό ζήτημα» και κατά πόσο αυτή η παράσταση άλλαξε την ζωή του.

Γιατί επιλέξατε ως τίτλο της παράστασης το όνομα της νησίδας «Πάσπαργος», χρήζοντάς το ως σημείο αναφοράς;
Το νησάκι αυτό, ως σταθερό γεωγραφικό σημείο, έχει δει αιώνες και αιώνες ιστορίας. Η γεωγραφία, εξάλλου, δεν αλλάζει ή τέλος πάντων δε ζούμε εμείς αρκετά χρόνια για να αντιληφθούμε τις αλλαγές. Επομένως, έχει δει γενεές και γενεές ανθρώπων γύρω της, να πλέουν είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση, με διάφορες ιδιότητες, ως εξερευνητές, ως κατακτητές, ως έμποροι, ως πρόσφυγες. Από πάντα αυτές οι γεωγραφικές περιοχές ένωναν την Ευρώπη με την Ασία, τη Δύση με την Ανατολή, όποτε έχουν δει πολλά αυτά τα βράχια. Στην παράσταση χρησιμοποιείται περισσότερο συμβολικά, καθώς ο φάρος της νησίδας αυτής (κατασκευασμένος από τη Γαλλική Εταιρεία Φάρων επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) φωτίζει για λίγο τα πρόσωπα των προσφύγων μέσα στις βάρκες. Είναι μια στιγμή ελπίδας κατά τη διάρκεια ενός σχεδόν ίδιου προσφυγικού ταξιδιού, που έκαναν διαφορετικοί άνθρωποι σε διαφορετική ιστορική συγκυρία.

Ποια ανάγκη σας ώθησε να γεννήσετε μια παράσταση με θέμα το προσφυγικό ζήτημα;
Είναι ένα θέμα που το δουλεύω αρκετά χρόνια. Η οικογένειά μου έχει προσφυγική ιστορία, αφού ο παππούς μου έζησε δυο διωγμούς, το 1914 και το 1922, από το Τσεσμέ στη Χίο και μετά έγινε πάλι πρόσφυγας το 1942, ταξιδεύοντας από τη Χίο στη Συρία και την Αίγυπτο. Σε αυτό το ταξίδι αναφέρεται η μία από τις ιστορίες της παράστασης. Οι άλλες αναφέρονται στα πιο πρόσφατα προσφυγικά ταξίδια από τη Συρία στη Χίο το 2015. Πιστεύω πολύ βαθιά ότι αυτές τις ιστορίες πρέπει να τις λέμε, να μην τις ξεχάσουμε, να τις διασώσουμε. Τα κείμενα του έργου βασίστηκαν σε μια σειρά από ηχογραφήσεις και συνεντεύξεις, οι οποίες είτε είχαν γίνει παλιότερα είτε έγιναν με αφορμή το συγκεκριμένο έργο.

Κατά πόσο άλλαξε την κοσμοθεωρία σας η επαφή με το συγκεκριμένο θέμα;
Νομίζω ότι δεν άλλαξε κάτι, αλλά περισσότερο ενισχύθηκε η άποψη ότι οι ανθρώπινες εμπειρίες είναι λίγο πολύ ίδιες, ανεξαρτήτως εποχής, θρησκείας, χρώματος, καταγωγής. Οι άνθρωποι είναι το ίδιο ευάλωτοι και έχουν τις ίδιες ανάγκες. Και δε χρειάζεται και πολύ για να βρεθούμε σε πολύ αδύναμη θέση, αρκεί να χαθούν λίγα μόνο από όσα θεωρούμε δεδομένα. Πάντα οι άνθρωποι είχαν ανάγκη ο ένας τον άλλο, ο γείτονας τον γείτονα, αλλά πάντα έβρισκαν και έναν τρόπο να το ξεχνάνε.

Πόσο εύκολο είναι να προσεγγίσει κανείς επί σκηνής ένα τόσο «λεπτό» ζήτημα;
Δεν ξέρω, το ψάξαμε πολύ στις πρόβες και το ψάχνουμε ακόμα. Ελπίζω ότι έχουμε πετύχει έναν καλό χειρισμό. Δε θέλαμε να φτιάξουμε μια παράσταση, που να εκβιάζει τη συγκίνηση ή να επικαλείται συνεχώς το συναίσθημα. Οι πρόσφυγες ζουν μια παράξενη εμπειρία έξω από την ασφάλειά τους, αλλά παραμένουν άνθρωποι και ως άνθρωποι έχουν χιούμορ, ερωτεύονται, θυμώνουν, κουράζονται, φοβούνται, ενθουσιάζονται. Η παράσταση μπορεί να πραγματεύεται ένα λεπτό και δύσκολο ζήτημα, αλλά προσπαθεί να κρατήσει μια σωστή ισορροπία ανάμεσα στη συγκίνηση και το χιούμορ, στην ιστορική ακρίβεια και στη δραματική ένταση, στην απογοήτευση και στην ελπίδα.

Ποιο είναι το πιο συγκλονιστικό για εσάς σχόλιο, που λάβατε για τον «Πάσπαργο»;
Στις παραστάσεις που δώσαμε στη Χίο τον Απρίλιο, είδαμε κόσμο με δάκρυα στα μάτια να μας λέει ότι είδαν στο έργο μας τις ιστορίες των δικών τους παππούδων. Αλλά παράλληλα και κόσμο που δουλεύει με πρόσφυγες τώρα στις δομές φιλοξενίας, οι οποίες υπάρχουν στο νησί (η Χίος μαζί με τη Λέσβο έχουν σηκώσει πολύ μεγάλο φορτίο προσφυγικών ροών τα τελευταία πέντε χρόνια), να μας λέει πόσες λεπτομέρειες είναι κοινές και πόσο μοιάζουν οι ιστορίες όσα χρόνια κι αν περάσουν. Πρέπει να τις λέμε αυτές τις ιστορίες, γιατί είναι πολύ κοντινές μας, συνέβησαν στους παππούδες μας, δεν είναι αρχαία ιστορία, συμβαίνουν σήμερα σε ανθρώπους σαν κι εμάς, σε χώρες σαν τη δική μας, ποιος ξέρει, ίσως να συμβούν ξανά στο μέλλον και σε μας τους ίδιους ή στα παιδιά μας.

Info

Η παράσταση «Πάσπαργος» του Τηλέμαχου Τσαρδάκα παρουσιάζεται, για μια και μόνο παράσταση, την Κυριακή 19 Μαΐου, στις 9.30 το βράδυ, στο Θέατρο Έκφραση (Αραβαντινού 14). Ερμηνεύουν οι Έφη Κιτσαντά, Κώστας Κουτρουμπής και Γιάννης Τσάκωνας. Διάρκεια παράστασης 90’. Τα εισιτήρια κοστίζουν 12 ευρώ και 8 ευρώ το μειωμένο. Πληροφορίες και κρατήσεις στα τηλέφωνα 2651554505 και 6907500710.

ΠΗΓΗ: Ο ΑΓΩΝ ΜΟΥ - ΣΕΒΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

σχόλια